ДЕТЕРМІНАНТИ ПОПИТУ В МІЖНАРОДНІЙ ТОРГІВЛІ ОРГАНІЧНОЮ АГРОПРОДОВОЛЬЧОЮ ПРОДУКЦІЄЮ

  • L. Kudyrko
  • B. Pashchenko
Ключові слова: міжнародна торгівля; органічне виробництво; органічна агропродовольча продукція; бренд держави; країна походження; попит

Анотація

В статті ідентифіковано ключові детермінанти впливу, що зумовлюють зміну попиту в міжнародній торгівлі органічною агропродовольчою продукцією. На основі емпіричних даних виявлено, що глобальний ринок органічної агропродовольчої продукції є одним із найбільш динамічних, вирізняється нарощуванням масштабів виробництва та збуту, ускладненням та урізноманітненням видової структури, розширенням кола як держав-продуцентів, так і країн-споживачів. Визначено, що кон’юнктуру та тенденції розвитку міжнародної торгівлі органічною продукцією зумовлює комплекс детермінант впливу у площині попиту, пропозиції, інституційних важелів національного та наднаціонального рівня. Систематизація результатів теоретичних розвідок та емпіричних досліджень вказує на домінуючий вплив низки складових попиту, до яких варто віднести: зростання доходів як в країнах виробництва, так і імпорту органічної продукції; динаміку відносних цін у напрямку підвищення доступності органічної продукції; трансформацію суспільної свідомості щодо визнання загроз негативних впливів довкілля традиційних методів агровиробництва індустріального типу та екзогенні шоки. Визначено, що глобальна пандемія COVID-19 вже в короткостроковій перспективі здійснюватиме негативний вплив на рівень доходів, структуру харчування та рівень продовольчої безпеки країн, що дозволяє визнати її в якості вагомого деструктивного чинника розвитку міжнародної торгівлі органічною продукцією. Негативний вплив на динаміку попиту здійснюватиме також подальша активізація торговельного суперництва та торговельні війни між державами не лише через інституційні обмежувальні заходи, але й завдяки бойкоту частини продукції із країн-суперників з боку споживачів. «Країна походження» стає важливим інструментом впливу на споживчі настрої щодо імпорту органічної продукції. На основі даних міжнародної статистики та експертних оцінок фахівців сфери органічного агровиробництва виявлено, що нарощування масштабів органічного агропродовольчого експорту в Україні не супроводжується підвищенням його технологічності, розширенням внутрішнього релевантного внутрішнього ринку, а відтак зберігається високий рівень його залежності від екзогенного попиту та консервативна структура з низьким рівнем економічної результативності.Перспективи подальших досліджень вбачаються у виявленні впливу детермінант пропозиції на міжнародну торгівлю органічною агропродовольчою продукцією та оцінці макроекономічних ефектів розвитку органічного виробництва та збуту за критеріями економічної та продовольчої безпеки.

Посилання

Willer Helga; Schlatter Bernhard; Trávníček, Jan; Kemper, Laura and Lernoud, Julia (Eds.) (2020) The World of Organic Agriculture Statistics and Emerging Trends 2020. 21st edition. Research Institute of Organic Agriculture (FiBL) and IFOAM – Organics International, Frick and Bonnhttps. URL.orgprints.org/37222/.

Lydia Oberholtzer, Carolyn Dimitri, and Edward C. Jaenicke. International trade of organic food: Evidence of US imports. Renewable Agriculture and Food Systems: РР. 1 - 8 URL.https://www.researchgate.net/publication/259435090_International_trade_of_organic_food_Evidence_of_US_imports

Дудар В. Конкурентні переваги властивостей органічної агропродовольчої продукції з позицій маркетингу/ В. Дудар //Вісник Тернопільського національного економічного університету.—2019—№1—С. 131 — 140.

Greene C, Dimitri C, Biing-Hwan Lin et al. Emerging Issues in the U.S. Organic Industry. —USDA.ERS— 2009—June, №65—24 p.

Richter T. The organic market in Germany - Overview and information on market access. Geschaftsstelle Bundesprogramm Okologischer Landbau in der Bundesanstalt fur Landwirtschaft und Ernahrung (BLE)/ T. Richter. — Bonn: 1st Edition, BLE September 2005. — 40 p.

Hamm, U., Schäufele І. Consumers’ perceptions, preferences and willingness-to-pay for wine with sustainability characteristics: A review/ U. Hamm, І. Schäufele // Journal of Cleaner Production. — 2017. — Volume 147. — 20 March — PР. 379-394 URL https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.01.118

Гануш, Г. И. Перспективы развития производства экологически безопасных (органических) продуктов питания в Беларуси / Г. И. Гануш, И. А. Грибоедова // Устойчивое развитие сельского хозяйства Беларуси в новых условиях / Ин-т систем. исслед. в АПК Нац. акад. наук Беларуси. — Минск, 2013. — С. 41—44.

Лагодич, Л. В. Устойчивость развития продовольственного рынка Республики Беларусь: теория и методология / Л. В. Лагодич ; Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т систем. исслед. в АПК. — Минск : Беларус. навука, 2015. — 256 с.

Цвитко Е. Состояние и тенденции мирового рынка органической продукции/ Е. Цвитко // Вестник БарГУ. Серия: Экономические науки.— Минск, 2018. —Выпуск 6/2018- С. 103—108.

Михайленко О. Г. Аналіз розвитку міжнародної торгівлі органічними сільськогосподарськими товарами / О. Г. Михайленко // Вісник Одеського національного університету. Серія : Економіка. - 2017. - Т. 22, Вип. 5. - С. 33-38. URL: http://nbuv.gov.ua/UJRN/Vonu_econ_2017_22_5_8

Nimon R. W. & Smith, M. E. 2001. Environmental issues in a trade context. In US Department of Agriculture. Agricultural Policy Reform in the WTO: the Road Ahead Agricultural Economic Report No. 802, Economics Research Service, Washington. URL: https://www.researchgate.net/publication/23516969_Agricultural_Policy_Reform_in_the_WTO_The_Road_Ahead

Lockie, S., Mummery, K., Lyons, K. and Lawrence, G. Who buys organics, who doesn't, and why? Inaugural OFA National Organics Conference 2001, Rural Industries Research and Development Corporation, Canberra, РР. 61-65. URL: https://www.scirp.org/(S(351jmbntvnsjt1aadkposzje))/reference/ReferencesPapers.aspx?ReferenceID=1298727

Montenegro L. Argentina Organica. Organic Meat Workshop. — FAO, Rome, 28 August 2002. URL http://www.fao.org/tempref/docrep/nonfao/lead/x6193e/x6193e00.pdf

Burress, D., Harris, B. & Osland, P.. Kaw Valley demands for local and organic produce: surveys and models. In T. Alföldi, W. Lockeretz, & U. Niggli, eds. IFOAM 2000 - The World Grows Organic: Proceedings 13th International IFOAM scientific conference. Zürich, Vdf Hochschulverlag. Р. 40. URL https://www.tib.eu/en/search/id/TIBKAT%3A327379952/IFOAM-2000-the-world-grows-organic-proceedings/

Махновець М. Як найти своє місце в глобальній органічній торгівлі? / М. Махновець // АПК-Інформ: 2020.- №12 (66)) URL https://www.apk-inform.com/uk/exclusive/topic/ 1506789

Baquedano, Felix, Cheryl Christensen, Kayode Ajewole, and Jayson Beckman. International Food Security Assessment, 2020–30, GFA-31— U.S.: Department of Agriculture, Economic Research Service, August 2020. URL https://www.ers.usda.gov/webdocs/outlooks/99088/gfa-31.pdf?v=7271.5

Willer Helga; Schlatter Bernhard; Trávníček, Jan; Kemper, Laura and Lernoud, Julia (Eds.) (2020), "The World of Organic Agriculture Statistics and Emerging Trends 2020", 21st edition. Research Institute of Organic Agriculture (FiBL) and IFOAM – Organics International, Frick and Bonn, available at: https://orgprints.org/37222/ (Accessed 31 Aug 2020).

Lydia Oberholtzer, Carolyn Dimitri, and Edward C. "Jaenicke. International trade of organic food: Evidence of US imports", Renewable Agriculture and Food Systems, pp. 1-8, [Online], available at: https://www.researchgate.net/publication/259435090_International_trade_of_organic_food_Evidence_of_US_imports (Accessed 31 Aug 2020).

Dudar, V. (2019), "Competitive advantages of properties of organic agro-food products from the standpoint of marketing", Visnyk Ternopilskoho natsionalnoho ekonomichnoho universytetu, vol. 1, pp. 131 - 140.

Greene C, Dimitri C, Biing-Hwan Lin et al. (2009), "Emerging Issues in the U.S. Organic Industry", USDA.ERS, vol. 65, June, P.24.

Richter, T. (2005), "The organic market in Germany - Overview and information on market access", Geschaftsstelle Bundesprogramm Okologischer Landbau in der Bundesanstalt fur Landwirtschaft und Ernahrung (BLE), Bonn: 1st Edition, BLE September 2005, 40p.

Hamm, U. and Schäufele, I. (2017), "Consumers perceptions, preferences and willingness-to-pay for wine with sustainability characteristics: A review", Journal of Cleaner Production, vol. 147, pp. 379-394, available at: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.01.118 (Accessed 31 Aug 2020).

Ganush, G. I. and Griboedova, I. A. (2013), "Prospects for the development of the production of ecologically safe (organic) food in Belarus", Ustojchivoe razvitie sel'skogo hozjajstva Belarusi v novyh uslovijah, Minsk, Belarus, pp. 41—44.

Lagodich, L. V. (2015), Ustojchivost' razvitija prodovol'stvennogo rynka Respubliki Belarus': teorija i metodologija [Sustainability of food market development of the Republic of Belarus: theory and methodology], Nac. akad. nauk Belarusi, In-t sistem. issled. v APK, Belarus. navuka, Minsk, Belarus, p. 256.

Cvitko, E. (2018), "State and trends of the world market for organic products", Vestnik BarGU. Serija: Jekonomicheskie nauki, vol. 6, Minsk, Belarus, pp. 103—108.

Mykhailenko, O. H. (2017), "Analysis of the development of international trade in organic agricultural goods", Visnyk Odeskoho natsionalnoho universytetu. Seriia : Ekonomika, vol. 22, issue 5, pp. 33-38, available at: http://nbuv.gov.ua/UJRN/Vonu_econ_2017_22_5_8 (Accessed 31 Aug 2020).

Nimon, R. W. & Smith, M. E. (2001), "Environmental issues in a trade context", In US Department of Agriculture. Agricultural Policy Reform in the WTO: the Road Ahead Agricultural Economic Report No. 802, Economics Research Service, Washington, available at: https://www.researchgate.net/publication/23516969_Agricultural_Policy_Reform_in_the_WTO_The_Road_Ahead (Accessed 31 Aug 2020).

Lockie, S., Mummery, K., Lyons, K. and Lawrence, G. (2001), "Who buys organics, who doesnt, and why?", Inaugural OFA National Organics Conference 2001, Rural Industries Research and Development Corporation, Canberra, pp. 61-65, available at: https://www.scirp.org/(S(351jmbntvnsjt1aadkposzje))/reference/ReferencesPapers.aspx?ReferenceID=1298727 (Accessed 31 Aug 2020).

Montenegro, L. (2002), "Argentina Organica. Organic Meat Workshop", FAO, Rome, 28 August 2002, available at: http://www.fao.org/tempref/docrep/nonfao/lead/x6193e/x6193e00.pdf (Accessed 31 Aug 2020).

Burress, D., Harris, B. & Osland, P. (2000), "Kaw Valley demands for local and organic produce: surveys and models", In T. Alföldi, W. Lockeretz, & U. Niggli, eds. IFOAM 2000 - The World Grows Organic: Proceedings 13th International IFOAM scientific conference. Zürich, Vdf Hochschulverlag, P. 40. available at: https://www.tib.eu/en/search/id/TIBKAT%3A327379952/IFOAM-2000-the-world-grows-organic-proceedings/ (Accessed 31 Aug 2020).

Makhnovets, M. (2020), "How to find your place in global organic trade?", APK-Inform, vol. 12 (66), [Online], available at: https://www.apk-inform.com/uk/exclusive/topic/ 1506789 (Accessed 31 Aug 2020).

Baquedano, Felix, Cheryl Christensen, Kayode Ajewole, and Jayson Beckman (2020), "International Food Security Assessment, 2020–30", GFA-31— U.S.: Department of Agriculture, Economic Research Service, August 2020. available at: https://www.ers.usda.gov/webdocs/outlooks/99088/gfa-31.pdf?v=7271.5/ (Accessed 31 Aug 2020).

Опубліковано
2020-10-04
Номер
Розділ
Статьи