ПЕРСПЕКТИВИ РОЗВИТКУ ЕКОЛОГІЧНОГО ПІДПРИЄМНИЦТВА В УКРАЇНІ

  • Ye. Zhelibo
  • L. Hatska
  • T. Murovana
Ключові слова: екологічне підприємництво; «зелений» бізнес; екологічні товари; ресурсоефективне і більш чисте виробництво; органічне сільське господарство; циркулярна економіка.

Анотація

У статті проаналізовано необхідність (глобальні тренди і національні переваги) та можливості (наявний потенціал) для інтенсивного розвитку екологічного підприємництва в Україні. Розглянуто такі перспективні напрямки, як екологізація системи управління підприємств і організацій шляхом формування корпоративної системи екологічного менеджменту та сертифікації її за стандартом ISO14001; екологізація процесу виробництва шляхом запровадження технологій ресуроефективного і більш чистого виробництва; формування ланцюгів поставок і перехід до циркулярної економіки, зокрема – шляхом використання біологічних промислових відходів як сировини для альтернативної енергетики; управління поводженням з відходами (роздільний збір, переробка та вторинне використання, сучасні методи утилізації відходів); виробництво екологічних товарів/послуг, в першу чергу – органічного сільського господарства. Доведено, що у вітчизняному органічному підприємництві надзвичайно великою є роль малого та середнього бізнесу, а виробництво органічної продукції має суттєвий потенціал для розвитку та займає лідируючі позиції серед інших напрямків екологізації підприємницької діяльності. Стверджується, що темпи поширнення екологічного підприємництва в Україні стримує недосконала правова база, відсутність фінансування та механізмів підтримки і стимулювання підприємців. Зроблено висновок, що розвиток екологічного підприємництва має беззаперечні переваги, орієнтований на економічну стабільність, є стратегічним завданням для України і може розраховувати на суттєву підтримку європейського співтовариства та міжнародних організацій.

Посилання

Аналітична доповідь до Щорічного Послання Президента України до Верховної Ради України «Про внутрішнє та зовнішнє становище України в 2018 році». – К. : НІСД, 2018. – 688 с.

Ведення агробізнесу в Україні (2018) // Офіційний сайт Українського Клубу Аграрного Бізнесу.- [Електронний ресурс].- Режим доступу: -http://ucab.ua/files/Survey/Doing/DoingAgribusinessInUkraine_2018.pdf (дата звернення: 25.02.2020).

Екомодернізація української промисловості/ Центр РЕЧВ, 2019 [Електронний ресурс] – Режим доступу до ресурсу: http://www.recpc.org/publications-ua/.

Інноваційне підприємництво в сфері поводження з побутовими відходами: міжнародний контекст і регіональні особливості України / І. А.Островський, С. Ю. Юр'єва, О. П. Коюда, О. І. Славута. // Інвестиції: практика та досвід. – 2019. – №12. – С. 16–21.

Інформація щодо впровадження сучасних методів та технологій у сфері поводження з побутовими відходами, 30.09.2019 // Офіційний сайт Міністерства розвитку громад та територій України [Електронний ресурс]. — Режим доступу: http://www.minregion.gov.ua/napryamki-diyalnosti/zhkh/terretory/informatsiya-shhodo-vprovadzhennya-suchasnih-metodiv-ta-tehnologiy-u-sferi-povodzhennya-z-pobutovimi-vidhodami-4/ (дата звернення: 26.02.2020).

Калетнік Г. М. Зелений бізнес – перспектива підприємництва / Г. М. Калетнік, К. В. Козак. // Економіка. Фінанси. Менеджмент: актуальні питання науки і практики. – 2016. – №12. – С. 36.

Марушевський Г., Хікман Д. «Зелений» бізнес для малих і середніх підприємств/ за заг. ред.Кучеренко О. //Федерація канадських муніципалітетів / Проект міжнародної технічної допомоги «Партнерство для розвитку міст» - К., 2017-54с.

Огляд ринку твердого біопалива в Україні. [Електронний ресурс] – Режим доступу до ресурсу: https://drovnik.ua/pochitat/sostoyanie-i-perspektivy-razvitiya-rynka-tverdogo-biotopliva-v-ukraine-45 (дата звернення: 27.02.2020).

Офіційний сайт Федерації органічного руху в Україні. Органік в Україні [Электронный ресурс].- 2019.- URL: http://organic.com.ua/uk/ homepage/2010-01-26-13-42-29 (дата звернення: 05.03.2019).

Офіційний сайт ISO. ISO Survey of certifications to management system standards [Електронний ресурс] – Режим доступу до ресурсу: https://isotc.iso.org/livelink/livelink?.func=ll&objId=18808772&objAction=browse&viewType=1 (дата звернення: 25.02.2020).

Офіційний сайт Євростату. Environmental economy – statistics by Member State. - [Електронний ресурс] – Режим доступу до ресурсу: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Environmental_economy (дата звернення: 27.02.2020).

Офіційний сайт Фонду Еллен Макартур [Електронний ресурс] – Режим доступу до ресурсу: https://www.ellenmacarthurfoundation.org/ (дата звернення: 27.02.2020).

Перспективи розвитку «зеленої» економіки в Україні: аналітичний огляд// Програма «Озеленення економіки в країнах Східного партнертсва» (EaP GREEN) під керівництвом ПРООН. – Женева-Київ, 2018.- 16с.

Bacchus, J. (2018), “Triggering the Trade Transition:The G20’s Role in Reconciling Rules for Trade and Climate Change White Paper”, ICTSD.

Berle, G. (1991), “The Green Entrepreneur: Business Opportunities That Can Save the Earth and Make You Money Liberty”, Hall Press, Blue Ridge Summit, PA.

The official site of Eurostat Statistics Explaied (2020), Environmental goods and services sector, available at: http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/ Environmental_goods_and_services_sector (Accessed 25 Fabruary 2020).

The official site of Plunkett Research (2019), “Green Technology (GreenTech), Clean Technology (CleanTech), & Sustainability Market Research”, available at: https://www.plunkettresearch.com/industries/green-technology-greentech-cleantech-market-research/ (Accessed 25 Fabruary 2020).

Online Browsing Platform (OBP) (2019), “Environmental management systems — Guidelines for a flexible approach to phased implementation”, available at: https://www.iso.org/obp/ui/#iso:std:iso:14005:ed-2:v1:en (Accessed 26 Fabruary 2020).

Kisliakova N., Pavliska O., Mtibelashvili T. (2007), “Umwelttechnikmärkte in ausgewählten GUS-Ländern: Russland, Ukraine, Georgien”//Austrian Society for Environment and Technology (OGUT), Pressegespräch, available at: https://www.oegut.at/downloads/pdf/praes_ee_up5-pressegespraech.pdf (Accessed 25 Fabruary 2020).

Savchuk S.(2019) “Ukraine: Energy Efficiency and Renewable Energy”, available at: https://saee.gov.ua/uk/documents/2386 (Accessed 25 Fabruary 2020).

Schaltegger, S. (2002). “A framework for ecopreneurship”. Greener Management International, 38, 45–58, available at: https://doi.org/10.9774/GLEAF.3062.2002.su.00006 (Accessed 25 Fabruary 2020).

Willer H., Lernoud J. (2018), “The World of Organic Agriculture. Statistics and Emerging trends 2018”. FiBL&IFOAM – Organic International. Germany: Medienhaus Plump, 2018. - 348 p.

National Institute for Strategic Studies (2018), “Analitychna dopovid' do Schorichnoho Poslannia Prezydenta Ukrainy do Verkhovnoi Rady Ukrainy “Pro vnutrishnie ta zovnishnie stanovysche Ukrainy v 2018 rotsi” [Analytical Report to the Annual Message of the President of Ukraine to the Verkhovna Rada of Ukraine “On Internal and External Situation of Ukraine in 2018], NISD, Кyiv, Ukraine.

The official site of Ukrainian Agribusiness Club (2018), “Doing Agribusiness In Ukraine”, available at: http://ucab.ua/files/Survey/Doing/DoingAgribusinessInUkraine_2018.pdf (Accessed 25 Fabruary 2020).

The official site of the Resource Efficient and Cleaner Production Centre (2019), “Eco-modernization of Ukrainian industry”, available at: http://www.recpc.org/publications-ua/ (Accessed 25 Fabruary 2020).

Ostrovs'kyj, I. A. Yur'ieva, S. Yu. Koiuda, O. P. and Slavuta, O. I. (2019), “Innovative entrepreneurship in the field of household waste management: the international context and regional features of Ukraine”, Investytsii: praktyka ta dosvid, vol.12, pp. 16–21.

The official site of the Ministry of Community and Territorial Development of Ukraine (2019), “Information on the implementation of modern methods and technologies in the field of household waste management”, available at: http://www.minregion.gov.ua/napryamki-diyalnosti/zhkh/terretory/informatsiya-shhodo-vprovadzhennya-suchasnih-metodiv-ta-tehnologiy-u-sferi-povodzhenya-z-pobutovimi-vidhodami3/ (Accessed 26 Fabruary 2020).

Kaletnik, H. M. and Kozak, K. V. (2016), “Green business is an entrepreneurial perspective”, Ekonomika. Finansy. Menedzhment: aktual'ni pytannia nauky i praktyky, vol.12, p. 36.

Kucherenko, O. Marushevs'kyj H. and Khikman D. (2017), “Zelenyj” biznes dlia malykh i serednikh pidpryiemstv” [Green business for small and medium enterprises], Federatsiia kanads'kykh munitsypalitetiv. Proekt mizhnarodnoi tekhnichnoi dopomohy «Partnerstvo dlia rozvytku mist», Kyiv, Ukraine.

Biofuel Materials Exchange in Ukraine (2019), “Overview of the biofuel market in Ukraine”, available at: https://drovnik.ua/pochitat/sostoyanie-i-perspektivy-razvitiya-rynka-tverdogo-biotopliva-v-ukraine-45 (Accessed 27 Fabruary 2020).

The official site of Federation of Organic Movement of Ukraine (2019), “Organic in Ukraine”, available at: http://organic.com.ua/uk/ homepage/2019-01-26-13-42-29 (Accessed 5 March 2019).

The official site of ISO (2018), “ISO Survey of certifications to management system standards”, available at: https://isotc.iso.org/livelink/livelink?func=ll&objId=18808772&objAction=browse&viewType=1 (Accessed 25 Fabruary 2020).

The official site of Eurostat Statistics Explaied (2020), “Environmental economy – statistics by Member State”, available at: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Environmental_economy_%E2%80%93_statistics_by_Member_State. (Accessed 27 Fabruary 2020).

The official site of the Ellen MacArthur Foundation (2020), available at: https://www.ellenmacarthurfoundation.org/ (Accessed 27 Fabruary 2020).

EaP GREEN (2018), Perspektyvy rozvytku «zelenoi» ekonomiky v Ukraini: analitychnyj ohliad [Prospects for Green Economy Development in Ukraine: An Analytical Review], UNDP-led Greening Economy Program (EaP GREEN), Zheneva-Kyiv.

Bacchus, J. (2018), Triggering the Trade Transition:The G20’s Role in Reconciling Rules for Trade and Climate Change White Paper, ICTSD, Geneva, Switzerland.

Berle, G. (1991), The Green Entrepreneur: Business Opportunities That Can Save the Earth and Make You Money Liberty, Hall Press, Blue Ridge Summit, USA.

The official site of Eurostat Statistics Explaied (2020), “Environmental goods and services sector”, available at: http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/ Environmental_goods_and_services_sector (Accessed 25 Fabruary 2020).

The official site of Plunkett Research (2019), “Green Technology (GreenTech), Clean Technology (CleanTech), & Sustainability Market Research”, available at: https://www.plunkettresearch.com/industries/green-technology-greentech-cleantech-market-research/ (Accessed 25 Fabruary 2020).

Online Browsing Platform (OBP) (2019), “Environmental management systems — Guidelines for a flexible approach to phased implementation”, available at: https://www.iso.org/obp/ui/#iso:std:iso:14005:ed-2:v1:en (Accessed 26 Fabruary 2020).

Kisliakova, N. Pavliska, O. and Mtibelashvili, T. (2007), “Umwelttechnikmärkte in ausgewählten GUS-Ländern: Russland, Ukraine, Georgien”, Austrian Society for Environment and Technology (OGUT), Pressegespräch, available at: https://www.oegut.at/downloads/pdf/praes_ee_up5-pressegespraech.pdf (Accessed 25 Fabruary 2020).

Savchuk, S. (2019), “Ukraine: Energy Efficiency and Renewable Energy”, available at: https://saee.gov.ua/uk/documents/2386 (Accessed 25 Fabruary 2020).

Schaltegger, S. (2002), “A framework for ecopreneurship”. Greener Management International, vol. 38, pp.45–58, available at: https://doi.org/10.9774/GLEAF.3062.2002.su.00006 (Accessed 25 Fabruary 2020).

Willer, H. and Lernoud, J. (2018), The World of Organic Agriculture. Statistics and Emerging trends 2018, FiBL&IFOAM – Organic International. Medienhaus Plump, Germany.

Опубліковано
2020-04-02
Номер
Розділ
Статьи